BADIIY TARJIMANING LEKSIK MUAMMOLAR TIPOLOGIYASI
Keywords:
Badiiy tarjima, leksik muammolar, tarjima tipologiyasi, madaniy o‘ziga xoslik, frazeologizmlar, metaforalar, tarjimon mahorati, estetik boylik, semantik noziklik, ijodiy yondashuv.Abstract
Badiiy tarjima – bir tilning estetik va ma’naviy boyligini boshqa tilga o‘tkazishda o‘ta murakkab jarayondir. Ushbu maqolada badiiy tarjima jarayonida uchraydigan leksik muammolar va ularning tipologiyasi chuqur tahlil qilinadi. Asosiy e’tibor leksik birliklarning semantik nozikliklarini to‘g‘ri yetkazish, madaniy o‘ziga xosliklarni aks ettirish va sinonimlarni tanlashdagi qiyinchiliklarga qaratiladi. Tarjima jarayonida madaniy unsurlar, milliy o‘ziga xoslik, shuningdek, frazeologizmlar va metaforalarning tarjimasi o‘zgacha murakkablik kasb etadi. Maqolada bu muammolarni hal qilishda tarjimonning lingvistik va madaniy bilimlari, ijodiy yondashuvi va mahorati hal qiluvchi rol o‘ynashi ta’kidlangan. Badiiy tarjima faqat so‘zma-so‘z tarjima qilish emas, balki asar ruhini, muallif uslubini va ma’no ko‘lamini yetkazishni talab qiladi.
Maqola muallifi, badiiy tarjimada uchraydigan leksik muammolarni turkumlarga ajratib, ularning tahlilini beradi va ularni hal etish bo‘yicha nazariy hamda amaliy tavsiyalarni ilgari suradi. Shuningdek, milliy va xalqaro miqyosdagi tarjima amaliyotida kuzatilgan muammolar hamda ularga berilgan echimlar ko‘rib chiqiladi. Ushbu maqola badiiy tarjimaning nazariy va amaliy jihatlarini o‘rganish, shuningdek, tarjimonlar uchun foydali uslubiy yo‘nalishlarni ishlab chiqish uchun qimmatli manba hisoblanadi.
References
Chomsky, N. Aspects of the Theory of Syntax. MIT Press.1965.
Eco, U. Experiences in Translation. University of Toronto Press.2001.
Jakobson, R. On Linguistic Aspects of Translation. In On Translation (ed. Reuben Brower). Harvard University Press.1959.
Lefevere, A. Translation, Rewriting, and the Manipulation of Literary Fame. Routledge.1992.
Nida, E. A. Toward a Science of Translating. E.J. Brill.1964.
Toury, G. Descriptive Translation Studies and Beyond. John Benjamins Publishing.1995.
Venuti, L. The Translator's Invisibility: A History of Translation. Routledge.1995.
Xalliyeva G. “Qiyosiy adabiyotshunoslik”, Monografiya. Toshkent. 2020.
Reformatsky AA What is the term and terminology? In sb: “Questions of terminology” .1961.248 p.
Satvoldieva, U. D. Axiological Characteristics Of English, Uzbek And Russian Phraseological Units. The American Journal of Social Science and Education Innovations, 3(06), 2020. 40-45.
